ماشین‌آلات سمپاشی: انتخاب، کالیبراسیون و نکات ایمنی
سمپاشی یکی از عملیات حیاتی در کشاورزی برای کنترل آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز است. استفاده صحیح و مؤثر از ماشین‌آلات سمپاشی نه تنها به حفاظت از محصول و افزایش عملکرد کمک می‌کند، بلکه در کاهش هزینه‌ها و به حداقل رساندن اثرات منفی زیست‌محیطی نیز نقش دارد. انتخاب سمپاش مناسب، کالیبراسیون دقیق آن و رعایت نکات ایمنی، سه رکن اصلی در انجام یک عملیات سمپاشی موفق هستند.
انتخاب ماشین سمپاش مناسب
انتخاب نوع سمپاش به عوامل مختلفی بستگی دارد:
وسعت مزرعه و نوع محصول
- مزارع کوچک و باغات کوچک: سمپاش‌های پشتی (دستی یا موتوری) یا سمپاش‌های چرخ‌دار کوچک مناسب هستند.
- مزارع متوسط تا بزرگ: سمپاش‌های سوار شونده بر روی تراکتور (مانند بوم‌دار) یا سمپاش‌های کششی (تریلی) با ظرفیت مخزن و عرض پاشش بیشتر توصیه می‌شوند.
- محصولات ردیفی بلند (مانند ذرت یا پنبه): سمپاش‌های خودگردان با ارتفاع بالا یا سمپاش‌های بوم‌دار با بوم‌های قابل تنظیم ارتفاع مناسب هستند.
- باغات و درختان میوه: سمپاش‌های توربولاینر (فن‌دار) که محلول را به صورت پودر و با فشار هوا به داخل تاج درخت پرتاب می‌کنند، کارایی بالایی دارند.
نوع ماده شیمیایی (سم یا کود مایع)
برخی سمپاش‌ها برای پاشش سموم خاصی طراحی شده‌اند. همچنین، نوع نازل‌ها باید با نوع سم یا کود مایع و هدف سمپاشی (حشره‌کش، قارچ‌کش، علف‌کش) سازگار باشد.
شرایط مزرعه
شیب زمین، نوع خاک و وجود موانع (مانند درختان) در انتخاب نوع سمپاش و قابلیت مانور آن تأثیرگذار است.
انواع رایج ماشین‌آلات سمپاشی
ماشین‌آلات سمپاشی در انواع مختلفی تولید می‌شوند:
سمپاش‌های پشتی (Backpack Sprayers)
- دستی: ساده‌ترین نوع، با پمپ دستی برای ایجاد فشار. مناسب برای سطوح کوچک.
- موتوری: دارای موتور بنزینی کوچک برای ایجاد فشار. کارایی بالاتر نسبت به دستی.
سمپاش‌های چرخ‌دار (Wheelbarrow Sprayers)
دارای مخزن و پمپ نصب شده بر روی شاسی چرخ‌دار. معمولاً با موتور کوچک کار می‌کنند و برای سطوح متوسط مناسبند.
سمپاش‌های بوم‌دار (Boom Sprayers)
رایج‌ترین نوع برای مزارع بزرگ. دارای یک بوم افقی با تعداد زیادی نازل که محلول را به صورت یکنواخت روی عرض مشخصی از مزرعه می‌پاشند. می‌توانند سوار شونده یا کششی باشند.
سمپاش‌های توربولاینر (Mist Blowers / Airblast Sprayers)
دارای یک فن بزرگ که محلول پاشیده شده توسط نازل‌ها را با جریان هوای پرفشار به سمت هدف (مانند درختان) هدایت می‌کند.
سمپاش‌های خودگردان (Self-Propelled Sprayers)
ماشین‌آلات بزرگ و قدرتمند با موتور و شاسی مستقل. دارای مخازن بزرگ و بوم‌های بسیار عریض. مناسب برای مزارع بسیار بزرگ و کشاورزی دقیق.
کالیبراسیون ماشین سمپاش
کالیبراسیون فرآیند تنظیم سمپاش برای پاشش میزان مشخصی از محلول در واحد سطح (مثلاً لیتر در هکتار) است. کالیبراسیون دقیق برای جلوگیری از مصرف کم (کاهش اثربخشی) یا مصرف بیش از حد (افزایش هزینه، آسیب به محصول و محیط زیست) سموم ضروری است.
مراحل کلی کالیبراسیون
- بررسی و تمیزکاری سمپاش: اطمینان از سلامت تمام قطعات، تمیز بودن مخزن، لوله‌ها و نازل‌ها.
- انتخاب نازل مناسب: انتخاب نوع و اندازه نازل بر اساس نوع سم، هدف سمپاشی و میزان پاشش توصیه شده.
- تنظیم فشار پمپ: تنظیم فشار کاری پمپ بر اساس توصیه سازنده نازل و سم. فشار نامناسب می‌تواند الگوی پاشش و اندازه قطرات را تغییر دهد.
- اندازه‌گیری دبی نازل‌ها: با فشار تنظیم شده، دبی خروجی هر نازل را در مدت زمان مشخص (مثلاً یک دقیقه) با استفاده از استوانه مدرج اندازه‌گیری کنید. دبی تمام نازل‌ها باید نزدیک به هم باشد. نازل‌هایی که دبی آن‌ها بیش از ۱۰% با میانگین متفاوت است، باید تعویض شوند.
- اندازه‌گیری سرعت حرکت تراکتور: سرعت مناسب حرکت در مزرعه را که در حین سمپاشی واقعی استفاده خواهید کرد، اندازه‌گیری کنید (مثلاً با طی کردن مسافت مشخصی در زمان معین). سرعت ثابت در حین سمپاشی بسیار مهم است.
- محاسبه میزان پاشش: با استفاده از فرمول‌های کالیبراسیون که شامل دبی نازل‌ها، فاصله نازل‌ها از هم (یا عرض پاشش بوم) و سرعت حرکت تراکتور است، میزان پاشش در هکتار را محاسبه کنید.
- تنظیم میزان پاشش: در صورت لزوم، با تغییر فشار، تعویض نازل‌ها یا تنظیم سرعت حرکت، میزان پاشش را به حد توصیه شده برسانید.
- تکرار کالیبراسیون: کالیبراسیون باید به صورت دوره‌ای، پس از هر بار تعویض نازل‌ها، تغییر نوع سم یا تغییر شرایط مزرعه تکرار شود.
نکات ایمنی در حین سمپاشی
رعایت نکات ایمنی در حین کار با سمپاش و مواد شیمیایی برای حفاظت از سلامت اپراتور، سایر افراد و محیط زیست حیاتی است.
- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE): شامل لباس کار مناسب، دستکش‌های مقاوم در برابر مواد شیمیایی، ماسک یا فیلتر تنفسی، عینک یا محافظ صورت و چکمه‌های لاستیکی.
- مطالعه دقیق برچسب سموم: قبل از استفاده، برچسب سم را به دقت مطالعه کرده و دستورالعمل‌های مربوط به میزان مصرف، نحوه اختلاط، زمان سمپاشی، نکات ایمنی و زمان مجاز ورود مجدد به مزرعه را رعایت کنید.
- اختلاط صحیح سموم: سموم را در فضای باز و با رعایت تهویه مناسب و دور از منابع آب آشامیدنی و مواد غذایی مخلوط کنید.
- عدم سمپاشی در شرایط نامناسب جوی: از سمپاشی در هوای بادی (برای جلوگیری از بادبردگی سم)، بارانی (برای جلوگیری از شسته شدن سم) یا دمای بسیار بالا (برای جلوگیری از تبخیر سریع سم) خودداری کنید.
- رعایت فاصله از مناطق حساس: در نزدیکی منابع آب، مناطق مسکونی، مدارس و مناطق حساس دیگر با احتیاط سمپاشی کنید و در صورت لزوم از سمپاشی در این مناطق خودداری کنید.
- تمیزکاری سمپاش و تجهیزات: پس از اتمام کار، سمپاش و تمام تجهیزات را به دقت و در محل مناسب (دور از منابع آب) تمیز کنید. آب شستشو باید به روش صحیح دفع شود.
- دفع صحیح ظروف سموم: ظروف خالی سموم را سه بار شستشو داده و سپس به روشی ایمن و مطابق با مقررات دفع کنید.
- حمام کردن پس از سمپاشی: پس از اتمام کار، لباس‌های کار را درآورده و بدن خود را به دقت بشویید.
نتیجه‌گیری
ماشین‌آلات سمپاشی ابزارهای ضروری در کشاورزی مدرن هستند که استفاده صحیح از آن‌ها به افزایش بهره‌وری و حفاظت از محصول کمک می‌کند. انتخاب سمپاش مناسب بر اساس نیازهای مزرعه، کالیبراسیون دقیق برای اطمینان از میزان پاشش صحیح و رعایت کامل نکات ایمنی برای حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست، سه اصل کلیدی هستند که هر کشاورز باید به آن‌ها توجه ویژه‌ای داشته باشد. با رعایت این نکات می‌توان عملیات سمپاشی را به صورت مؤثر، اقتصادی و ایمن انجام داد.
کودپاش‌های دقیق: اهمیت، انواع و نحوه استفاده
تاثیر کیفیت ماشین آلات کشاورزی در برداشت محصولات
راهنمای انتخاب کمپرسور هوای مناسب برای کارگاه شما
بدون دیدگاه